Skip to main content

La Xunta presentará en noviembre el Plan Gaiás sobre los usos de la Cidade da Cultura hasta 2018

"Irá más allá de un plan meramente cultural", ha señalado Varela, que ha enumerado entre las prioridades de los edificios de la Cidade da Cultura conservación del patrimonio, reflexión cultural, apoyo a la creación, dinamización cultural, formación y difusión de la cultura gallega y "acercamiento" de la cultura a la ciudadanía. En particular, Roberto Varela ha incidido en la importancia de que sea "integrador" y tenga en cuenta "el resto de infraestructuras culturales" de Galicia, para lo cual la Xunta llevará a cabo un "estudio" de la realidad sociocultural gallega y de las necesidades de cada disciplina artística.

Paralelamente, el conselleiro ha informado de que se creará un comité asesor que será el encargado de analizar las propuestas de actividades y el cronograma de actos del complejo. Ttras recordar las actividades realizadas en la Cidade da Cultura desde su apertura el pasado 11 de enero, el conselleiro ha explicado que en abril se presentará un plan de contenidos y acción cultural para el segundo semestre del año, en el que la Xunta invertirá un millón de euros.

En concreto, este plan incidirá en las diferentes fases del ciclo cultural y tratará de contribuir a la dinamización en el sector. "Trabajaremos para llenar de vida los espacios abiertos de la Cidade da Cultura y los interiores", ha explicado Varela, que ha incidido también en la creación emergente y la estrategia de trabajo en red con otros "centros punteros" en España y el extranjero. Para la elaboración de la programación del Gaiás, ha señalado el conselleiro, el Patronato de la Fundación Cidade da Cultura ha aprobado en su última reunión la creación de un departamento de acción cultural que se encargará de estos menesteres.

Entre las apuestas para los próximos meses, la Biblioteca acogerá en abril el I Seminario Internacional sobre bibliotecas digitales y en el verano se expondrá en los espacios abiertos del complejo la muestra de Mikel Navarro 'Figuras para la Batalla'. Asimismo, se llevará a cabo una exposición histórica sobre la banda diseñada en Galicia y sobre la cartografía antigua durante el presente semestre y se continuará con la potenciación de los espectáculos musicales a través de una nueva infraestructura, el 'Escenario Gaiás', que, durante los meses de verano, programará actuaciones y gozará de un "especial protagonismo".

Tanto la biblioteca como el archivo de la Cidade da Cultura, ha informado, serán depositarios además de los fondos de la Fundación Carlos Casares a través de un acuerdo de cesión en la fórmula de comodato. El último patronato de la Fundación aprobó asimismo el Plan de Usos de la Cidade da Cultura, de alquiler de espacios para la realización de actos, y la intención del conselleiro es llevar a la próxima reunión una propuesta para la entrada de capital privado en la financiación de las actividades del complejo.

Durante su intervención, Varela ha criticado la gestión realizada por el Gobierno bipartito en la Cidade da Cultura, al tiempo que ha apostado por volver al "proyecto original". "La Cidade da Cultura es una de las obras más complejas y ambiciosas del programa internacional", ha señalado, al tiempo que ha criticado que el bipartito "desacelerase" una "obra que les quemaba en las manos", algo que ha visto como la "peor opción". Por ello, ha apostado por "reponer el proyecto cultural en sus líneas básicas" y ha recordado el éxito de las visitas realizadas a las obras antes de su apertura al público, en las que participaron 12.000 personas. Desde la apertura de los primeros edificios, ha precisado, pasaron por ellos unas 70.000 personas.

En cuanto a los edificios terminados, ha cifrado en 35,25 millones el coste del Archivo de Galicia, en el que se encuentran depositados actualmente 72.114 documentos; mientras que la Xunta ha invertido en la Biblioteca, que custodia unos 300.000 volúmenes en todos los soportes, 44,64 millones de euros. Asimismo, ha señalado noviembre de este año como posible fecha de apertura del Museo de Galicia y el edificio de servicios centrales, los próximos dos edificios que se abrirán al público.

En lo relativo al Museo, que tiene un coste estimado de 62 millones de euros, la Xunta iniciará un programa de visitas a las obras "en cuanto las condiciones de seguridad lo permitan" y, tras su apertura, su programación se iniciará en la primavera de 2012 con la exposición 'Gallaecia Petrea', dedicada a "la presencia de la piedra en la cultura gallega desde su origen". El edificio de servicios centrales, que costará más de 25 millones de euros, será el "corazón digital de Galicia" y albergará el centro de procesamiento de datos integral de la Xunta de Galicia.

Sobre el edificio de Nuevas Tecnologías y el Centro de la Música y las Artes Escénicas, Varela ha condicionado su fecha de finalización a la "futura disponibilidad presupuestaria" de la Xunta. El Centro de la Música, presupuestado en 100 millones de euros, sufrirá una "suspensión temporal" de sus obras por 36 meses, según acordó en su última reunión el Patronato de la Fundación, mientras que el Edificio de Nuevas Tecnologías, pendiente de cerrar su contenido, también será aplazado y su continuidad dependerá de que el Gobierno central "cumpla sus compromisos" de financiación con la Cidade da Cultura.

En sus réplicas, las diputadas de BNG y PSdeG han criticado enérgicamente la ausencia de un plan de acción y viabilidad de la Cidade da Cultura dos años después de la llegada al Gobierno del ejecutivo de Alberto Núñez Feijóo. En concreto, la diputada nacionalista Ana Pontón, que ha reclamado la comparecencia del presidente de la Xunta, ha reclamado conocer el coste que tendrá la paralización de las obras de los dos últimos edificios, un dato que no ha sido precisado por Varela. En el mismo sentido, ha criticado que la documentación reclamada por el BNG sobre el complejo no haya sido remitida al Parlamento y ha indicado que, de no ser recibida en una semana, los propios diputados se desplazarán a la sede de la Fundación para consultarla. Ha denunciado "irregularidades" en los procesos de selección tanto de las dos gerentes que en estos dos años han capitaneado la Fundación como del futuro "director de acción cultural", cuya contratación, en opinión de Pontón, "se intenta ocultar" y que contará con "rango de personal de alta dirección". En esta cuestión, Varela ha negado tener "constancia" de alguna irregularidad.

La socialista Concepción Burgo ha visto "decepcionante" y "vacía de contenido" la comparecencia de Roberto Varela, al que ha acusado de "llegar tarde", tras dos años de gestión en la Xunta. En particular, ha preguntado el contenido que se le dará a los edificios, más allá de la programación puntual, y ha acusado al conselleiro de "confundir programación con contenido de los edificios", al tiempo que ha cuestionado el modo en que se conseguirá dar "rentabilidad económica" al complejo.

Nota de prensa remitida por el Gabinete de Comunicación de la Xunta de Galicia:

O conselleiro de Cultura e Turismo, Roberto Varela compareceu no Parlamento de Galicia para informar sobre a apertura ao público e a actividade dos edificios da Cidade da Cultura de Galicia. O conselleiro definiu ao complexo do monte Gaiás como “un novo xeito de entender o noso país e de entendérmonos como cidadáns de Galicia e responsables da súa moderna definición”. Varela destacou que a Cidade da Cultura é “o primeiro intento racional de xestionar Galicia como un todo” que se converterá “no complemento perfecto para darlle un novo pulo á cultura de base”. “Un proxecto cultural colectivo pensado para todos os galegos”, engadiu.

O responsable da área de Cultura afirmou no hemiciclo galego que a “indecisión” existente na obra do Gaiás “só podía resolverse recuperando integramente o proxecto Eisenmann”. O conselleiro manifestou a “necesidade de repoñer o proxecto cultural nas súas dimensións e liñas básicas, de abrirlle un horizonte histórico razoable, e de construírlle un discurso que o achegue aos galegos e lle dea sentido vertebral que debe ter na opinión pública”. En verbas de Varela, a prioridade da Xunta de Galicia “foi a apertura ao público da Cidade da Cultura” e lembrou como o 11 de xaneiro de 2011 inauguráronse oficialmente o Arquivo e a Biblioteca de Galicia, momento no que “a Cidade da Cultura de Galicia entrou de cheo no século XXI, afrontando unha nova etapa”.

Respecto á dotación de contido cultural aos edificios do monte Gaiás o conselleiro valorou a importancia dun “proxecto cultural sólido e estruturado a longo prazo” e enumerou as actividades previas á apertura da Biblioteca e do Arquivo de Galicia entre as que destacou o Programa de Visitas Guiadas ás Obras, que contou “con máis de 12.000 persoas”, o seminario internacional O futuro da memoria, con “120 especialistas a nivel nacional e internacional”, a exposición Exlibris Gallaecia. Dos libros de Galicia, que “achegou os contidos a 10.125 persoas”, a mostra Espazos propios de Cándida Höfer, a exposición Peter Eisenman. A Cidade, a posta en marcha dos Espazos ON e OFF ou o encontro internacional Pasado, presente e futuro das bibliotecas. Deste xeito, Roberto Varela aseverou que “fomos quen de abrir de xeito efectivo a Cidade do Gaiás á actividade cultural moito antes da súa inauguración oficial”.

Segundo informou Varela no seu relatorio, Biblioteca e Arquivo “comezarán a medrar, aumentando os seus fondos, os seus equipos de profesionais e despregando gradualmene todos os servizos”. O conselleiro apuntou que o Arquivo de Galicia “no que se investiron 35,28 millóns de euros” e que “dispón dun total de 72.114 unidades documentais, exerce as funcións de centro de referencia do sistema de arquivos de Galicia”. Do mesmo xeito, Varela afirmou que a Biblioteca de Galicia, “cun custo de 44,64 millóns de euros e cun total aproximado de 300.000 volumes” ocúpase fundamentalmente da “recollida e recuperación da produción bibliográfica do país e da catalogación do tesouro bibliográfico galego”. O conselleiro fixo referencia asemade á Biblioteca Dixital na que se incluirán “novos tipos de documentación e de soportes dixitalizados”. Asemade, o responsable de Cultura sinalou que o portal Galiciana é xa “a maior biblioteca dixital do Estado español, con máis dun millón de páxinas”.

Roberto Varela analizou a situación actual da Cidade da Cultura e asegurou que “con dous edificios en marcha, a partir deste momento a nosa seguinte prioridade vén marcada pola finalización e posta en marcha doutros dous”. O conselleiro informou que “a finais deste mesmo ano abrirán as súas portas”. Segundo Varela, o edificio do Museo, “que terá un custe final estimado de 62 millóns de euros” contará “cunha superficie expositiva de 6.600 m2 dividida en 3 plantas, nas que se celebrarán exposicións temporais de fondo calado”. O conselleiro avanzou que a Xunta de Galicia está a preparar “para a primavera do 2012 a gran exposición inaugural Gallaecia Petrea. Natureza, Traballo, Arte”. Respecto ao Edificio de Servizos Centrais, “orzamentado en 25,72 millóns de euros”, o titular de Cultura subliñou que “converterá á Cidade da Cultura no verdadeiro corazón dixital de Galicia cun espazo para o novo Centro de proceso de Datos Integral da Xunta”.

O conselleiro de Cultura e Turismo sintetizou que “coa apertura ao público e a posta en marcha de dous dos seus edificios e doutros dous neste mesmo ano, non vimos máis que a cumprir co compromiso adquirido pola actual Xunta co Gaiás e co sector cultural galego”. Varela subliñou que “as preto de 70.000 persoas que se achegaron ata o complexo en pouco máis de dous meses dan conta de que estamos aproveitando o seu potencial de dinamización turística, en xeral, e do turismo cultural en particular”. “A Cidade da Cultura naceu integramente galega para sumar activos á nosa rica cultura”, concluíu.

No transcurso do seu relatorio, o conselleiro situou como prioridade da Cidade da Cultura de Galicia “o traslado e depósito dalgunhas das coleccións máis emblemáticas de Galicia, grazas aos que importantes persoeiros das nosas letras xa teñen o seu lugar de honra nela”.

Varela recordou algúns destes convenios como os asinados coa Fundación Cela ou co “ilustre” Isaac Díaz Pardo “ao que Galicia agradecerá sen dúbida o importantísimo legado que desexa poñer á nosa disposición”. O conselleiro anunciou na súa intervención “a cesión en comodato da biblioteca e arquivo dunha figura tan senlleira como a de Carlos Casares”.

Tocante ao caso dos edificios do Teatro e de Novas Tecnoloxías o conselleiro de Cultura e Turismo salientou que “a decisión para resolver a continuidade da execución das obras deste edificio debe quedar condicionada a que se resolvan os fondos de financiamento plantexados ao Goberno de España”.

Roberto Varela informou que “como é lóxico” ante esta situación, “axustaremos o remate da Segunda fase de Urbanización do complexo á finalización dos edificios”. O conselleiro insistiu na necesidade de que “os compromisos do Goberno comecen a cumprirse” para “construír todos os edificios e concluír un proxecto pensado de xeito integral”.

Respecto aos acceso ao complexo, o responsable da área de Cultura afirmou no hemiciclo galego que a Xunta de Galicia dispón dun Plan de Mobilidade “que identifica liñas estratéxicas e realiza propostas de actuación para mellorar a súa accesibilidade”. “Mellora da accesibilidade que non só debe levar a cabo a Administración Autonómica, senón que deben impulsar tamén as demais administracións”, advertiu.

As propostas recollidas no Plan de Mobilidade analizan o acceso peonil ao Gaiás, en bicicleta, en transporte público e en transporte privado. O conselleiro sinalou que “na actualidade, como primeiro paso, estamos centrando os nosos esforzos no acceso peonil” e informou que a proposta do devandito Plan “formula unha actuación global que permita subir ao complexo dende as distintas caras do monte por percorridos interconectados, de xeito que o Parque da Cidade da Cultura poida ser un referente para o lecer na natureza, integrado no sistema de parques da cidade”.

Roberto Varela recordou asemade a prioridade de “lograr o acceso á Cidade da Cultura a través da conexión coa AP-9, de gran importancia para Galicia e solicitada pola actual Xunta ao Ministerio de Fomento en diversas ocasións”. O conselleiro reincidiu na petición ao Goberno do Estado de que “non perda a ocasión de dar unha nova mostra de apoio a este proxecto”.

O conselleiro adiantou na súa intervención no Parlamento de Galicia a programación cultural da Cidade da Cultura para o ano 2011 baseada na “creación contemporánea, a divulgación do patrimonio bibliográfico e documental, a investigación e o protagonismo indiscutible da creación musical no Ano da música”.

Varela recordou que a programación para o 2011 comezou “o pasado 15 de xaneiro co ciclo Galicia, ceo das letras” e enumerou as exposicións que terá lugar no presente ano como “A Universalidade da obra literaria de Cela, Cartografía Antiga de Galicia, As orixes do cómic en Galicia ou Figuras para la batalla, do escultor contemporáneo Miquel Navarro”. Polo que respecta a outras actividades culturais, o conselleiro destacou “as actuacións musicais de diversos estilos, o 1º Seminario Internacional da Bibloteca de Galicia sobre Biblotecas Dixitais, ou o proxecto Galiciana que permitirá que o noso rico patrimonio sexa accesible para calquera desde calquera punto do planeta”.

O responsable da área de Cultura apuntou que se está a pechar “un plan de usos e o programa de actividades para o segundo semestre do ano, orzamentado cun millón de euros e estruturado en cinco puntos que sinalou como “visitar, explorar, crear, aprender e intercambiar”. Entre estas actividades, o conselleiro destacou o desenvolvemento da primeira fase do Customer Relationship Management, o Escenario Gaiás, “que fará das instalacións do complexo un versátil escenario cheo de posibilidades para combinar a difusión musical co dinamismo da Cidade da Cultura”, a Peregrinación Artística do Gaiás como unha “convocatoria para xoves creadores e xestores culturais” ou o Encontro Internacional sobre o futuro das grandes infraestruturas culturais.

O conselleiro avanzou asemade o Plan Gaiás 2012-2018 como un “plan de actuación integrador que aúne os diferentes obxectivos cos que estamos a traballar”. En verbas de Varela, o Plan Gaiás “será presentado coincidindo coa apertura do Museo de Galicia como un plan de acción de primeiro nivel que colocará á Cidade da Cultura como un dos centros de arte e cultura de referencia no panorama internacional, vinculando a Galicia cunha imaxe de modernidade e innovación, contribuíndo á proxección exterior da nosa cultura e xerando un efecto positivo no que se refire ao crecemento económico do país”.
R.