Skip to main content

Presupuestos autonómicos: La Xunta de Galicia cifra en 9.135 millones su capacidad de gasto para 2012 y prevé una tasa de paro del 16,4%

Lo han anunciado el presidente gallego, Alberto Núñez Feijóo, y la conselleira de Facenda, Marta Fernández Currás, tras la reunión extraordinaria que mantuvo el Gobierno autonómico para aprobar sus cuentas, que entrarán en el Parlamento bajo las directrices de "solvencia y prudencia". El presupuesto total asciende a 9.858,5 millones (incluido el gasto financiero), una cantidad que es también un 0,1% inferior a la del año pasado. La Xunta fija en el 1,1% el crecimiento económico de la comunidad para el próximo ejercicio, tras revisar la cifra avanzada inicialmente del 1,5% por las rebajas en las previsiones para España.

El presidente de la Xunta, Núñez Feijóo, ha explicado que los presupuestos para 2012 "aseguran a todo riesgo" las prestaciones sociales, a las que se dedica el 76% -más de tres de cada cuatro euros-. "Nunca el gasto social tuvo un peso tan elevado", ha subrayado y indicado que las cuentas para el año próximo también "mantienen" la capacidad de inversión "por primera vez" en la legislatura, con el objetivo de "paliar los efectos devastadores en el empleo" que tiene la crisis. Dentro de los presupuestos aparecen 782 millones de euros para inversión productiva (un 1,8% más que en 2011), a los que se suman 422,5 millones de financiación específica -incluye las colaboraciones público-privadas y las operaciones de la Sociedade Pública de Investimentos (SPI)-. El incremento total es del 34,4%, debido al segundo de los apartados, que recibe proyectos programados para 2011 pero que, con los recortes practicados, no se ejecutaron.

El presidente gallego ha defendido que con un crecimiento del 1,1% del producto interior bruto (PIB) Galicia puede "dejar de destruir empleo" y ha expuesto que la Xunta calcula que se mantendrá o incluso se incrementará "unas décimas" el diferencial positivo con el Estado en este ámbito, de forma que la comunidad estará 4,5 puntos por debajo de la media. "Galicia en su conjunto tendría el mismo desempleo que la provincia de Sevilla", ha indicado.

Feijóo ha afirmado que las previsiones del Gobierno autonómico son "las más prudentes" y ha señalado que, dado que el Estado ni ha prorrogado los presupuestos ni ha presentado un documento para 2012 -algo que ha considerado "de enorme gravedad" en un momento de crisis-, la Xunta debe elaborar su propio cuadro económico. En esta situación, ha dicho, los responsables gallegos podrían prorrogar las cuentas de 2011 y permanecer "indolentes" o establecer previsiones "prudentes" para el ejercicio que viene. "Pensamos que -presentar los presupuestos para 2012- es la mejor decisión para Galicia", ha sostenido Núñez Feijóo, quien ha indicado que esta manera de proceder pretende dar un mensaje de que la comunidad "no va a quedar afectada" por la falta de presupuestos en España.

El presidente gallego ha identificado como "un obstáculo sin precedentes" el que el Gobierno actual no haya ni presentado un proyecto de presupuestos ni haya prorrogado los vigentes. Las "dos incertidumbres principales" para confeccionar las cuentas gallegas son que el cuadro económico del Estado está siendo "sustancialmente" rebajado por las previsiones de organismos internacionales y nacionales y que se desconoce "exactamente" a cuánto ascienden las transferencias del Estado.

Los presupuestos gallegos para 2012, en este contexto, no prevén "ajustes abruptos" y buscan garantizar que se cumplirán los objetivos de equilibrio y se "seguirá pagando" a los proveedores. "Galicia no va a ser un problema para el equilibrio de las cuentas del Estado", ha afirmado y ha agregado que "será un lugar seguro para los proveedores y para quienes quieran hacer inversiones" el año que viene.

La conselleira de Facenda, Marta Fernández Currás, ha apuntado que prorrogar el presupuesto en Galicia limitaría el gasto a los compromisos futuros y a conceptos "absolutamente imprescindibles", pero "no se podría abordar ningún proyecto nuevo". Hacer las cuentas, ha agregado, es la "obligación" como Gobierno que tiene la Xunta, frente a "la irresponsabilidad de otros".

El Gobierno gallego cuenta con recibir 4.899 millones de euros del sistema de financiación autonómica, entre los que no se incluyen anticipos del Fondo de Cooperación, una partida prevista en 2011 y que llevó a un enfrentamiento con el Estado al negarse éste a abonarla hasta la liquidación del ejercicio, en 2013. La razón no es "un decaimiento" de la Xunta en esta pugna, ha expuesto Fernández Currás, sino que para 2012 está previsto que el modelo funcione ya íntegramente y que no haya anticipos.

Galicia hace frente en 2012 a una devolución de 400 millones de euros al Estado por la liquidación negativa de los anticipos recibidos en 2008 y 2009, pero la liquidación positiva de 2010, atribuida por la conselleira a los efectos económicos del Xacobeo, "neutraliza esas devoluciones". El resultado son 12 millones a favor del Estado.

Fernández Currás también ha destacado que las cuentas públicas para el próximo ejercicio mantienen "bajo control" el gasto corriente. "Siempre tenemos que trabajar en esta línea", ha defendido. El gasto corriente primario ascenderá a 7.231 millones de euros, un 1% menos que en 2011. Dentro de esta cantidad aparecen 3.606,9 millones en el capítulo de personal (un 0,6% menos); 1.384,6 en bienes corrientes y servicios (un 2,3% más) y 2.239,5 millones de transferencias corrientes, un 3,6% menos. En cualquier caso, la titular de Facenda ha cifrado en 300 millones el ahorro en gasto de personal en los últimos tres años.

En la presentación, la Xunta recoge también la financiación de los ejes del plan estratégico 2010-2014. Caen las líneas de sostenibilidad medioambiental y equilibrio territorial un 3,2% y las de administración austera, eficiente y cercana, un 2,9%. Aumentan la economía del conocimiento (un 2,9%); la dinamización económica, crecimiento y empleo (un 3,2%) y cohesión social, bienestar y calidad de vida (un 1,1%). Tras repasar los entes que entran en el presupuesto este año (el Igape, el Inega, Cixteg, Ingacal, Intecmar, Axencia Galega de Emerxencias, Consello Económico e Social y Consello de Relacións Laborais) y las que salen (Axencia de Protección da Legalidade Urbanística y Augas de Galicia), Fernández Currás ha concluido su intervención afirmado que las cuentas son "prudentes, solventes y permiten mantener el estado del bienestar y estabilizar las inversiones".

Reacciones políticas

El portavoz parlamentario del PSdeG, Abel Losada, ha juzgado los presupuestos de la Xunta para el próximo ejercicio como una muestra de "la rendición" del presidente Feijóo ante la crisis, ya que este documento no es válido como "herramienta de reactivación económica". Y, en cuanto a sus expectativas de crecimiento, ha augurado que "no sólo no se va a crear empleo, sino que, probablemente, se destruirá" en 2012. En declaraciones a Europa Press, ha recordado que las anteriores cuentas aprobadas por el actual Gobierno gallego -para los años 2010 y 2011- tampoco "cumplieron sus expectativas" en cuanto a creación de puestos de trabajo y de crecimiento del Producto Interior Bruto.

El dirigente socialista ha vinculado este hecho también con "la absoluta parálisis" del ámbito industrial de la Xunta, que no ofrece "expectativas ni alternativas" a estos sectores económicos, a los que destina políticas de acompañamiento son "dramáticas". Otro aspecto de las cuentas en el que ha hecho hincapié el portavoz de los socialistas gallegos en el Pazo do Hórreo es en el techo de gasto -para 2012 será de 9.135 millones de euros- "sin tocar los ingresos". "La Xunta prescinde de la política fiscal y, sobre todo, de una perspectiva redistributiva de la política fiscal", ha analizado, convencido de que la derecha sólo aborda esta cuestión para hacer "un discurso mágico de que bajando impuestos aumenta la actividad económica y se crea empleo". "En un momento de auge puede ser discutible; pero en un momento de crisis y de incertidumbre, es absolutamente falso", ha aseverado.

El portavoz parlamentario del BNG, Carlos Aymerich, ha augurado, a la vista de las primeras cifras, que habrá "más recortes", puesto que mantener el gasto social en un momento de crisis económica, a su juicio, "no llega". En la reunión posterior a la Xunta de Portavoces, el también portavoz económico del BNG ha asegurado que existen "indicios preocupantes" sobre las cuentas y ha opinado que hay una "sentencia" en materia educativa, dadas las reducciones en este ámbito.

En defensa de las cuentas, el portavoz del grupo mayoritario, Pedro Puy, ha reivindicado que los "ajustes" que se hicieron con anterioridad por el Gobierno que dirige Alberto Núñez Feijóo permiten, ahora, "que los niveles de gasto sean similares a años anteriores", con una propuesta de gestión "sostenible incluso en tiempos de crisis". Para el diputado popular, los datos que se conocen de las cuentas de Galicia para el próximo año son "una buena noticia", porque "la inversión se va a mantener" en líneas generales, al tiempo que permitirán "continuar en la senda del ahorro".

Reacciones sindicales

Los sindicatos han criticado los presupuestos presentados por la Xunta, al considerar que suponen consolidar la congelación salarial a los empleados públicos y reducir su poder adquisitivo, además de juzgarlos como un instrumento que no permitirá crear empleo.

CC.OO. ha indicado que el capítulo uno -que contiene las partidas de personal- "es un paso más en el desmantelamiento de los servicios públicos", puesto que reduce la oferta pública de empleo "prácticamente a cero". "Impone la congelación con la consiguiente pérdida de más de un 12% del poder adquisitivo" para los empleados de la Xunta en los últimos dos años. Advierte de que el Gobierno gallego pretende "mantener la suspensión de todos los acuerdos que supongan mejora retributiva" para 2012 y "reducir plantillas", al "imponer" una oferta pública de empleo con una tasa de reposición del 10%, lo que implica que "por cada diez bajas sólo permiten reponer una".

En este último punto coincide la CIG, que ha criticado también que las cuentas públicas de la administración gallega para 2012 se basan en "hipótesis" y no tienen confirmadas las aportaciones del Estado, dado que ni ha prorrogado los presupuestos de este año ni ha presentado una propuesta. En cualquier caso, el sindicato ha eludido hacer análisis sobre el proyecto de presupuestos presentado este martes por la Xunta, hasta poder estudiar el contenido. En la misma línea, UGT ha apostado por revisar las partidas concretas, aunque ha advertido de que, por los datos que conoce, "son los mismos de 2011 pero con 243 millones menos", en alusión a la cantidad del Fondo de Cooperación que el Estado se ha negado a transferir hasta la liquidación del ejercicio actual, que será en 2013. Este sindicato ha considerado que las cuentas públicas gallegas para el próximo ejercicio "no van a hacer nada para resolver el principal problema que tiene Galicia, que es el desempleo". Tampoco servirán, ha incidido UGT, para "generar confianza".

Nota de prensa remitida por el Gabinete de Comunicación de la Xunta de Galicia:

O presidente do Goberno galego, Alberto Núñez Feijóo, avanzou, trala reunión extraordinaria do Consello da Xunta, na que se aprobou o Anteproxecto de Lei de Orzamentos Xerais da Comunidade Autónoma de Galicia para o ano 2012, que estamos diante duns presupostos que “aseguran a todo risco as prestacións dos servizos sociais, adicando o 76% do seu presuposto ao Estado do Benestar; uns presupostos que, por primeira vez nesta lexislatura, manteñen a capacidade de investimento do exercicio anterior; reforzan a estabilidade e a solvencia da Comunidade, e avanzan na austeridade e na eficiencia a través da contención do gasto corrente”.

“Galicia vai ter uns presupostos realistas, que van manter a solvencia da Comunidade Autónoma, que van manter os servizos públicos esenciais, que non supoñen unha diminución abrupta de ningunha parte do Estado do Benestar e que, ademais, conseguen manter a capacidade real de investimento que se executou no ano 2011”, aseverou o responsable do Executivo galego.

Deste xeito, Feijóo afirmou que Galicia non vai quedar afectada pola falta de presupostos do Goberno de España “ou por nin sequera a prórroga dos presupostos do Goberno de España”. “A pesar das dificultades e a pesar dos obstáculos imos seguir traballando”, aseverou e lembrou que “soamente en 30 anos de democracia ocorreu isto”. “Soamente no ano 1995, o Goberno de España deixou de facer os presupostos,
nin prorrogou os presupostos. En plena crise económica pensamos que este feito é dunha enorme gravidade, pero nós temos que traballar na situación na que estamos”.

Prudencia e solvencia, as dúas regras que garanten o orzamento de 2012
O presidente da Xunta explicou as dúas regras que garanten o orzamento do ano 2012: a prudencia e a solvencia.

Así, precisou que o os presupostos do ano 2012 teñen sido elaborados cun dobre criterio de prudencia, atendendo a dúas incertezas: “non se coñecen con exactitude os ingresos que imos recibir o próximo ano vía orzamentos do Estado, dado que non existen os presupostos; e o cadro macroeconómico presentado polo Goberno de España ten sido rebaixado dunha forma substancial por todas as entidades públicas e privadas nacionais e internacionais”.

En consecuencia, subliñou que os orzamentos teñen sido elaborados cun dobre criterio de prudencia, que ten dous efectos: “non esgotaremos o 100% o teito de gasto autorizado polo Parlamento; e, seguimos contraendo o gasto corrente para garantir o presuposto dos servizos públicos esenciais e para que, por primeira vez este ano, non siga baixando o investimento produtivo, o investimento real da Comunidade”.

Feijóo lembrou que o Goberno galego “foi prudente no ano 2009, cando modificamos a mediados de ano os orzamentos herdados; e seguimos sendo prudentes no ano 2010 e no ano 2011, cando rebaixamos gradualmente o presuposto de gastos da Xunta nun 15%; e fomos prudentes ao tomar medidas necesarias co obxectivo de blindar a solvencia da comunidade autónoma”.

No tocante ao principio da solvencia, afirmou que o obxectivo é elaborar uns orzamentos desde punto de vista da estabilidade orzamentaria “que teña como obxectivo permitir seguir pagando aos provedores e, en segundo lugar, contribuír a mellorar a situación presupostaria do país, é dicir, de España no seu conxunto”.

“Galicia e o seu presuposto non vai ser un problema para a consolidación fiscal, non vai a ser un problema para o equilibrio das contas públicas estatais, non vai a ser un problema para incrementar o déficit público de España e non vai ser un problema para deixar de pagar aos provedores. Ao contrario, Galicia será un lugar seguro para os provedores e un lugar seguro para aqueles que queiran facer investimentos no ano 2012 na Comunidade”, aseverou.

Grazas á redución progresiva nos orzamentos do ano 2009, no ano 2010 e no ano 2011, onde se rebaixou a capacidade de gasto da comunidade nun 15% aproximadamente en 1.500 millóns de euros menos, Galicia non se verá sometida a axustes abruptos no seu gasto no ano 2012.

“Galicia –explicou Feijóo- contará cunha capacidade de gasto similar á do ano 2011. E isto significa que garantimos todos os servizos públicos esenciais da educación, da sanidade, dos servizos sociais e, ademais, por primeira vez, deixa de baixar o presuposto produtivo, o presuposto de investimentos. Mantemos servizos públicos esenciais e o investimento produtivo rompe a tendencia de caída de anteriores anos, mantendo a capacidade produtiva efectiva do ano 2011 para o ano 2012”.

Como consecuencia destas decisións, Feijóo salientou que tres de cada catro euros do orzamento se destinan a políticas sociais. “En tres anos aumentamos o peso das políticas sociais, sanidade, educación e servizos sociais en sete puntos no total do presuposto da Comunidade. Neste ano 2012, a sanidade, a educación e os servizos sociais consumirán o 76% do total do presuposto de Galicia. Nunca un gasto social tivo un peso tan elevado en ningún presuposto da Comunidade”.

Así mesmo, o investimento produtivo do capítulo VI e capítulo VII mantense “para intentar paliar, na medida das posibilidades que temos, os efectos devastadores no emprego da crise económica”.

Feijóo precisou tamén que os presupostos adicados á universidade e os presupostos adicados ás corporacións locais aumentan, de xeito que as universidades recibirán 3,7 millóns de euros máis que no ano 2011 e os concellos recibirán 115,3 millóns de euros, 2,3 máis. “É dicir, cando Galicia está baixando continua e constantemente o seu presuposto, as universidades e os concellos manteñen as súas capacidades e no ano 2012 a incrementan dunha forma sensible”.

O presidente da Xunta subliñou que a prioridade de rigor e de realismo mantense no orzamento do ano 2012 e lembrou que no que vai de lexislatura o Goberno galego tivo que facer moitos esforzos por superar os obstáculos que houbo durante estes tres anos. “Obstáculos como a débeda de máis de 2.400 millóns de euros herdada como consecuencia dos orzamentos irreais do ano 2008 e 2009; obstáculos como consecuencia do incumprimento do financiamento autonómico que tivemos no ano 2011, cifrado en 800 millóns de euros; e obstáculos pola mala situación económica de España e pola baixada dos ingresos a través dos tributos”.

“Este ano 2012 temos todos os obstáculos anteriormente citados e un obstáculo sen precedentes. O Goberno central nin aprobou os orzamentos, nin prorrogou os orzamentos do ano 2011 para o ano 2012, nin accedeu a convocar o Consello de Política Fiscal e Financeira para falar realmente dos ingresos e, ademais, a situación do cadro macroeconómico anunciado polo Goberno de España para o ano 2012 non é nin realista nin rigoroso”, reiterou.

Por último, recordou que a comunidade galega é, neste momento, a única que cumpre con todos os requisitos da UE relativos á consolidación fiscal. “En primeiro lugar, fixemos un teito de gasto, anticipándonos ao resto das comunidades; en segundo lugar, por primeira vez en España, asumimos unha regra fiscal asociada ao ciclo económico, cando hai crecemento hai que diminuír débeda pública; en terceiro lugar, cumprimos co obxectivo da estabilidade orzamentaria no ano 2009 e no ano 2010, xunto coa comunidade de Madrid e, neste momento, a débeda pública de Galicia está por debaixo da débeda pública do resto das comunidades, da media das comunidades. E, por último, temos un Plan Estratéxico adaptado á estratexia da UE, 20-20”.

Pola súa banda, a conselleira de Facenda, Marta Fernández Currás, que explicou polo miúdo o contido dos presupostos, afirmou que estamos diante dun orzamentos “prudentes, solventes, que permiten manter o Estado do benestar e que estabilizan os investimentos”.

Fotografía: archivo GD/Xunta de Galicia
R.